Seminarium Wolniewiczowskie 2023 – zjazd IV

16 września 2023 (sobota) o godz. 12.00 odbędzie się kolejny zjazd Seminarium Wolniewiczowskie. Referaty wygłoszą: 

Mateusz Pencuła, tytuł referatu „Wolniewicz o biotechnologii humanoidalnej”

Kacper Kuzara, tytuł referatu „Wspólnota a ksenofobia – w ujęciu Musiała i Wolniewicza”.

(Przypominamy terminy kolejnych zjazdów: 30 IX; 14 X 2023).

Poniżej publikujemy tezy do obu wystąpień, aby ułatwić Państwu przygotowanie się do dyskusji:

TEZY REFERATU „Wolniewicz o biotechnologii humanoidalnej”, MATEUSZ PENCUŁA

1. Przez “biotechnologię humanoidalną” będziemy rozumieć wszelkie zabiegi, które ingerują w biologiczną konstytucję człowieka lub próbują ją replikować.
2. Obserwujemy współcześnie postępującą zmianę w poglądzie na wartość ludzkiego ciała.
3. Biolatria (kult życia) jest wyrazem nowej religijności świata Zachodu.
4. Tabu kazirodcze i kanibalistyczne (świętości zwłok) są ewolucyjnym narzędziem adaptacyjnym rodzaju ludzkiego.
5. Biolatria godzi w najstarsze tabu ludzkości i prowadzi do zatarcia granicy między człekokształtnością a człowieczeństwem.
6. Apoteoza “życia” prowadzi do zniesienia tradycyjnych wartości (takich jak honor, sprawiedliwość, wolność, prawda), więc do nihilizmu.
7. Kult życia jest prostą drogą do despotyzmu.
8. Bezrefleksyjną akceptacją zabiegów biotechnologii humanoidalnej zawiadują komisje bioetyczne i różne grupy społeczne mające z niej korzyść.
9. W biolatrii powraca magiczne przekonanie o możliwości osiągnięcia ziemskiej nieśmiertelności.
10. Stanowisko Wolniewicza wobec zabiegów biotechnologii humanoidalnej nie jest jednoznacznie negatywne (potępia ją, choć dopuszcza przypadki, w których jej zabiegi są dopuszczalne, a może nawet powinne). 

TEZY REFERATU „Wspólnota a ksenofobia – w ujęciu Musiała i Wolniewicza”, KACPER KUZARA

1. Filozofia społeczna Bogusława Wolniewicza skoncentrowana jest na analizie pojęciowej podstawowych elementów rzeczywistości społecznej, za taki uznaje wspólnotę. Świat społeczny rozbity jest na wspólnoty.
2. Pojęcia wspólnoty nie sposób zdefiniować, gdyż jest ono pojęciem podstawowym, podobnie jak przedmioty w ontologii Wittgensteina. Opis jej jest możliwy jedynie poprzez przedstawienie jej modelu abstrakcyjnego, którego analiza pozwoli zrozumieć podstawowe prawidła rządzące światem społecznym.
3. Koncepcja wspólnoty przedstawiona w rozprawie Ksenofobia i wspólnota opiera się na rozróżnieniu ludzkich zbiorowości na wspólnoty i zbiorowości, zaczerpniętym od Ferdynanda Tönniesa. Wspólnotę Tönniesa postrzega jako wytwór niezależnej od człowieka woli spontanicznej, oddzielając ją od „stowarzyszenia” będącego wytworem woli arbitralnej, zależnej od nadanych przez umysł celów.
4. Wspólnota, zgodnie z omawianą koncepcją, jest tworem ukonstytuowanym przez duchowe więzi łączące jej członków. Więzi te charakteryzują się dwoma cechami, są to trwałość i nieutylitarność. Na podstawie tego spostrzeżenia autorzy tworzą model abstrakcyjny, który opiera się na stosunku sił antypatii (ad extra) i sympatii (ad intra) względem innych jednostek tworzących wspólnotę.
5. Z modelu abstrakcyjnego wynikają dwa podstawowe twierdzenia dt. świata społecznego. Jako, że nie może istnieć wspólnota wszystkich ludzi, świat społeczny dzieli się na konkurujące ze sobą wspólnoty. Jednostki wrastają we wspólnoty, tzn. jest to akt niezależny od ich woli, a wynikający ze stosunku sił ad intra względem ad extra. Jednostka nie może również należeć do dwóch wspólnot równego szczebla jednocześnie.
6. Do najważniejszych cech wspólnoty należą:
7. nieutylitarność – z niej wynika niemożliwość sprowadzenia wspólnoty do roli stowarzyszenia, wspólnota realizuje cele przekraczające jednostkowe cele 
   i potrzeby;
8. trwałość i nieprzypadkowość tworzących wspólnotę więzi – z cechy tej wynika fakt wrastania jednostki we wspólnotę, a tym samym obowiązek przyjęcia przez nią jej credo, składające się z etyki abstrakcyjnej wyznawanej przez członków wspólnoty;
9. dynamiczność – wspólnoty powstają i giną według nieznanych nam praw, śmierć wspólnoty związana jest z rozpadem więzów ją tworzących.
10. Z racji tego, że wspólnoty ukonstytuowana jest na duchowych więziach jej członków, dzieli ona jednostki, na „swoich” i „obcych”. Wbrew innym koncepcjom uznającym tę kluczową dla istnienia wspólnoty dychotomię, podział ten opiera się na duchowej różnicy sił ad intra względem sił ad extra. Podobnie jak wspólnoty, jest on efektem ludzkiej wyjątkowości, tj. zdolności do wartościowania.
11. Wspólnoty są ze swej istoty ekskluzywne, na straży ich granic stoi zjawisko ksenofobii. Ksenofobia jest zjawiskiem naturalnym dla wspólnoty, podobnie jak system immunologiczny dla organizmów żywych. Wspólnota nie może istnieć bez ksenofobii, ksenofobia jest niezbędna do zachowania wspólnoty od rozpadu, czyli rozpłynięciu się w uniwersum. Wartościowanie negatywne ksenofobii jako takiej (przez jej członków) pociąga za sobą osłabienie wspólnoty. Ksenofobia występuje 
    w różnym stopniu nasilenia (od ostrożności do nienawiści), a jej poziom bywa uzasadniony bądź nie.
12. Rola wspólnoty w filozofii polityki została zmieniona wraz z triumfem teorii umowy społecznej. Wspólnota w filozofii Hobbesa i Locka została sprowadzona do roli ustanawianego u zarania polityczności zgromadzenia wolnych obywateli, wspólnoty w ich filozofii pełnią rolę subsydiarną względem instytucji państwa. W myśli Rousseau wspólnota winna jest wypaczeniu i skarleniu ludzkiej natury. W koncepcji Wolniewicza i Musiała zaś wspólnota jest podstawą, na której możliwe jest zbudowanie instytucji politycznej.
13. Wspólnoty są żywymi organizmami dziejów. To zmiany w nich zachodzące są podstawą dla zmian, które możliwe są do zaobserwowania w instytucja politycznych.